วัดเสถียรวัฒนดิษฐ์ ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ใกล้ปากแม่น้ำลพบุรี เขตอำเภอเมืองสิงห์บุรี เดิมชื่อวัดท่าควาย บางคนเรียกวัดท่ากระบือ เป็นวัดเก่าแก่แต่ไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจนว่าสร้างก่อนหรือหลังกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี..
จุดเด่นอยู่ที่พระพุทธรูปเนื้อสัมฤทธิ์ผสมทองคำ เหลืองอร่าม จึงนิยมเรียกกันจนติดปากว่า พระทองคำ โดยชื่ออย่างเป็นทางการก็คือ พระพุทธวัฒนมงคล
พบครั้งแรกประดิษฐานอยู่ในวิหารร้างกลางป่าช้าหลังวัด ต่อมามีการบูรณวัดชาวบ้านจึงช่วยกันย้ายพระพุทธรูปนี้ออกจากวิหารร้าง จนเกิดรอยแตกร้างของปูนที่ห่อหุ้มองค์พระพุทธรูป ทำให้เห็นเนื้อโลหะบางส่วนที่ซ่อนอยู่ภายใน จึงช่วยกันกะเทาะปูนออกทั้งองค์
จากศึกษาพบว่าเป็นพระพุทธรูปสมัยสุโขทัย ใช้วัสดุโลหะสัมฤทธิ์ผสมทองคำ หรือบางตำราเรียกว่าทองประกายแสด ซึ่งกรมศิลปากรและนายไมเคิล ไรท์ ผู้เชี่ยวชาญด้านประวัติศาสตร์ชาวอังกฤษ ระบุว่าเป็นยุคที่พระมหาธรรมราชาลิไท พระมหากษัตริย์แห่งกรุงสุโขทัย ที่ยอมรับกันว่าเป็นยุคที่พุทธศาสนารุ่งเรืองสูงสุด และมีการสร้างพระพุทธรูปขึ้นมากมาย
ถือเป็นพระพุทธรูปองค์ที่ 4 ที่พบในประเทศไทย สร้างในสมัยเดียวกับหลวงพ่อทองคำ วัดไตรมิตรฯ กทม.โดยมีลักษณะเดียวกัน คือปางมารวิชัย พระพุทธวัฒนมงคล เรียกตามพุทธลักษณะว่าหน้านางคางหยิก หน้าตักกว้าง 33 นิ้ว และจากหน้าตักจนถึงไรพระศกก็ 33 นิ้วเช่นกัน แต่ถ้าวัดจนถึงยอดพระเกศจะได้ 43 นิ้ว เริ่มเปิดให้ประชาชนได้สักการะ เมื่อ 28 กันยายน 2548 จนถึงปัจจุบัน
มีเรื่องเล่ากันสืบต่อมาว่า หลวงพ่อเชย เป็นผู้นำปูนมาหุ้มองค์พระ เพราะเห็นว่าวิหารเก่าชำรุดทรุดโทรมมาก เกรงจะถูกโจรกรรม จึงใช้ปูนปิดอำพรางองค์พระเอาไว้ รูปทรงของปูนที่นำมาปิดจึงไม่ค่อยสวยงามนัก ขนาดล้นเกล้าฯรัชกาลที่ 5 เคยเสด็จมานมัสการ ยังออกปากกับหลวงพ่อเชยว่า ทำไมหลวงพ่อปั้นพระไม่สวยเลย แต่หลวงพ่อเชยก็มิได้ตอบหรืออธิบายแต่ประการใด
พระครูไพศาลวัฒนาทร เคยให้ข้อมูลกับผู้มาเยือนว่า วัดท่าควายเป็นหนึ่งในวัดที่ล้นเกล้ารัชกาลที่ 5 เคยเสด็จมาเยือนวัดแห่งนี้ เพียงแต่ไม่มีพับพลาที่ประทับ เนื่องจากพระองค์เสด็จมาโดยมิได้นัดหมายนอกจากนี้ยังมีกรมหลวงชุมพรฯ ที่มักมาสนทนาธรรมกับหลวงพ่อเชยแทบทุกครั้งที่เดินทางไปวัดปากคลองมะขามเฒ่า เช่นเดียวกับสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ก็เคยมาเมื่อคราวว่าราชการตามหัวเมือง
ส่วนพระพุทธรูป ที่ตั้งเรียงรายให้ประชาชนกราบไหว้ ล้วนเป็นพระเก่าแก่อายุเกิน 100 ปี ทั้งสิ้น ที่ประดิษฐานอยู่องค์แรก หลวงพ่อแตง สร้างเมื่อปี 2439 หรือเมื่อ 121 ปีมาแล้ว เพื่อให้ประชาชนกราบไหว้ในโบสถ์หลังเก่า ส่วนองค์อื่นๆ ไม่ทราบประวัติหรือที่มาชัดเจน รู้กันแต่ว่า มีมาแต่เดิม
ผู้เฒ่าผู้แก่ในชุมชนบอกว่าเดิมมีหลายองค์ จนกระทั่งปี 2541 ถูกมารศาสนามาโจรกรรมไปจำนวนหนึ่ง เหลืออยู่เพียง 5 องค์นี้เท่านั้น.. วัดเสถียรฯ ยังมีสิ่งที่น่าสนใจอีกเยอะครับ ถ้ามีเวลาว่างๆ ผมจะหยิบยกมานำเสนอครับ..
Cr.ข้อมูลบางส่วน จาก กศน.สิงห์บุรี
