ตะบูน คนส่วนใหญ่มักไม่คุ้นชื่อกับพืชชนิดนี้และนึกภาพไม่ออกว่าหน้าตาเป็นเช่นไร แต่ในพื้นที่บ้านคลองทะเล ตำบลนาเกลือ อำเภอพระสมุทรเจดีย์ นั้น คนในพื้นที่ต่างคุ้นเคยและรู้จักกันเป็นอย่างดี ตะบูน เป็นพืชที่สามารถเจริญเติบโตได้ดีในน้ำกร่อย มักขึ้นปะปนอยู่กับไม้ป่าชายเลนหลายชนิด ตั้งแต่สมัยโบราณคนในพื้นที่ใช้เปลือกมาต้มแล้วนำมาย้อมแห ซึ่งให้สีน้ำตาลสวยงาม ยังช่วยให้แหมีความยืดหยุ่น และทนทานขึ้นอีกด้วย จากวัตถุดิบในชุมชนบวกกับแนวคิดการสร้างสินค้าและผลิตภัณฑ์เพื่อสร้างรายได้ให้กับผู้ว่างงาน จึงเกิดเป็น ”ผ้าตะบูน”
กลุ่มสตรีบ้านคลองทะเล ภายใต้การนำทีมของ นางสาวสุนีย์ คงวารี ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่ 6 บ้านคลองทะเล เล่าให้เราฟังว่า มีการรวมกลุ่มกันมาได้ปีกว่าแล้ว และกำลังพัฒนาฝีมือและผลิตภัณฑ์ให้เป็นที่ต้องการของตลาดเพิ่มขึ้น ปัจจุบันมีออเดอร์จากกลุ่มแม่บ้านในพื้นที่อำเภอพระสมุทรเจดีย์ ให้ผลิตเสื้อผ้าตะบูนเป็นลายดอกโพทะเล ซึ่งเป็นต้นไม้ประจำจังหวัดสมุทรปราการ ลวดลายนี้กลุ่มสตรีคิดค้นขึ้นมาเอง เริ่มจากการทดลองไปเรื่อยๆ จนเป็นที่พอใจ มีความสวยงามเป็นเอกลักษณ์แตกต่างจากที่อื่น นอกจากนี้ยังมีลายสามเหลี่ยม ลายดาว ซึ่งเป็นลวดลายเฉพาะของทางกลุ่ม
ขั้นตอนการผลิตก็ไม่ได้ซับซ้อน อาศัยความชำนาญโดยเริ่มจาก นำเปลือกตะบูนมาตากให้แห้งสนิท จากนั้นนำไปต้ม เคี่ยวไปเรื่อยๆ ใช้เวลา 5-7 ชั่วโมง แล้วแต่ความเข้มของสีที่ออกมาตามความต้องการ ถ้าอยากได้สีเข้มขึ้นก็เคี่ยวให้นานขึ้น ใส่เกลือลงไป จากนั้นนำผ้าดิบมาซักด้วยน้ำยาล้างจานเพื่อล้างแป้งและลดความกระด้างของผ้า ผ้าจะดูดซับน้ำได้ดีทำให้สีติดง่าย บิดให้แห้งแล้วจึงนำไปต้มกับน้ำเปลือกตะบูนที่เราเคี่ยวไว้ ใส่สารส้มช่วยปรับให้สีเข้มขึ้น กะปริมาณตามความชำนาญ ต้มผ้าจนได้สีตามต้องการแล้วจึงนำออกมาจากหม้อต้ม แช่ในน้ำด่างประมาณ 10 นาที แล้วนำไปล้างน้ำเปล่า ขั้นตอนสุดท้ายแช่น้ำยาปรับผ้านุ่ม บิดแล้วนำไปตาก
กลุ่มแม่บ้านย้ำว่าห้ามนำผ้าตะบูนไปตากแดดต้องตากในที่ร่มเท่านั้น สีจะซีดไวเพราะเป็นสีจากธรรมชาติ 100 เปอร์เซ็นต์ สีของผ้าตะบูนจะออกไปทาง สีส้ม สีเนื้อ สีน้ำตาล และทางกลุ่มยังมีการย้อมสีอื่นๆ ต้นโพทะเลที่ให้สีแดง ย้อมผ้าออกมาเป็นสีโทนแดง ชมพู สีเหลืองได้จากดอกดาวเรือง นำมาย้อมเป็นพื้นก่อนนำไปมัดลวดลายแล้วย้อมด้วยสีตะบูนอีกที เป็นลายดอกโพทะเลที่สวยงาม
ผลิตภัณฑ์จากผ้าตะบูนกลุ่มแม่บ้านคลองทะเล มีหลากหลายผลิตภัณฑ์ เช่น เสื้อที่สามารถสั่งตัดได้ทั้งรูปแบบและลวดลายตามต้องการ กระเป๋าผ้าหลากหลายขนาด กระเป๋าใส่เหรียญ หมวกผ้า ผ้าถุง ผ้าพันคอ ผ้าเช็ดหน้า พวงกุญแจ เป็นการใช้เวลาว่างและช่วยพยุงคนในชุมชนที่ว่างงานให้มีรายได้ได้เป็นอย่างดี
